Avrupa’ya enerji tedarikinde Türkiye kritik konumda

Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa alternatif doğalgaz tedarikçisi arayışlarını hızlandırırken, kıtaya doğalgaz tedarikinde Türkiye’nin kritik konumu ön plana çıktığı değerlendiriliyor.

ARZ GÜVENLİĞİ ENDİŞELERİ ALEVLENDİ

Küresel enerji krizinin devam ettiği bir dönemde Avrupa’nın yılda ortalama 155 milyar metreküp tükettiği Rus gazına yönelik bir yaptırım hamlesi veya Rusya’nın Avrupa’ya yönelik gaz akışını durdurma ihtimali, kıtada arz güvenliğine yönelik endişeleri yeniden alevlendirdi.

İLAVE DOĞALGAZ TEDARİKİ İÇİN ÇEŞİTLİ KAYNAKLARLA TEMASTA

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson, geçen hafta yaptığı açıklamada, enerji piyasalarının çok sıkışık olduğunu, ilave doğalgaz tedariki için çeşitli kaynaklarla temas kurduklarını söyledi.

Gelecek kışa girmeden önce gaz depolarının doldurulması ve arz çeşitliliği sağlanması gerektiğini belirten Simson, “AB Komisyonu, ilave tedarik için alternatif boru hatları ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tedarikçileri ile temas halinde.” ifadesini kullandı.

MEVCUT İMKANLARLA BİR SÜRE DAHA TÜKETİM KARŞILANACAK

Avrupa Politika Merkezi Analisti Marco Giuli, olası tedarik kısıntıları halinde Avrupa’nın, büyük ölçüde stoklardaki mevcut doğalgaz kaynaklarını, kısmen de ek ihracat miktarlarının oluşturduğu kaynağı kullanarak ve talepte zaman zaman yaşanabilecek azalmalar sonucunda mevcut imkanlarıyla bir süre daha tüketimi karşılamayı başaracağını söyledi.

“KIŞIN RUS GAZI OLMADAN ATLATILMASI ÇOK ZOR”

Ancak ilkbahar-yaz döneminde kullanılan stokların ikmal edilmesinin ve gelecek kış mevsiminin Rus gazı kullanılmadan atlatılabilmesinin çok zor olduğunu ifade eden Giuli, “Arz mekanizmasından 150 milyar metreküplük bir miktarın çıkarılmasının fiyatlar üzerinde ciddi etkileri olacaktır ve talep tarafındaki muhtemel karışıklıklar da göz ardı edilemez.” dedi.

AVRUPA’NIN ARZ GÜVENLİĞİNE KATKI İÇİN TAM KAPASİTE DOĞALGAZ GÖNDERİLİYOR

Giuli, Türkiye’nin hem Azerbaycan hem de Rusya üzerinden Avrupa’ya gaz taşıdığına işaret ederek, “Rusya’dan tedarikin durdurulması durumunda, Hazar kaynaklarına erişimin sürdürülmesi elbette çok kritik. Ancak bunlar genel olarak mütevazı rakamlar. TAP, zaten 7 milyar metreküp tedarik ediyor ve bu rakam 10 milyar metreküpe yükselebilir. TAP’ın genişletilmesi kapasiteyi 20 milyar metreküpe kadar çıkarabilir. Bu da çözümün bir parçası olabilir ancak şimdilik kısıtlı bir parçası olur.” diye konuştu.

YEDEK KAPASİTENİN BÜYÜK KISMI RUSYA ŞEBEKESİNDEN

Mevcut durumda yedek kapasitenin büyük bir kısmının ise özellikle Yamal-Avrupa ve Ukrayna koridorundan olmak üzere Rusya şebekesinden geldiğini vurgulayan Giuli, şöyle devam etti:

“Norveç ve Azerbaycan, neredeyse tam kapasiteyle tedarik sağlıyor. Cezayir’den İspanya’ya uzanan Gazoduc-Maghreb-Europe (GME) boru hattında ise Fas ile yaşanan gerginlik nedeniyle kullanılmayan bir kapasite mevcut ve Cezayir’den İtalya’ya uzanan TransMed boru hattı şu anda yarı kapasitede çalışıyor. İtalya, Cezayir’in yetersiz yatırım ve büyüyen iç talepten muzdarip olmasına rağmen bu rota üzerinden bir miktar ek kapasitenin sağlanabileceği konusunda kendinden emin görünüyor.”